Mazideki Beşikdüzü

Trabzon’un batı yakasının sınırıdır Beşikdüzü. Doğusunda Vakfıkebir İlçesi, Batısında Giresun’un Eynesil ilçesi, kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Şalpazarı ilçesi ve kısmen Tonya İlçesinin İskenderli Beldesi ile çevrili, denizden yüksekliği 10 metre olan şirin bir yerleşim merkezidir.

1874 yılına 46 köyü bulunan 4 bin nüfuslu bir idari birim olan Şarlı nahiyesi önce Vakfıkebir’e ardından Görele’ye 1894’den sonra Trabzon merkez ilçeye 1912’de yine Vakfıkebir’e bağlanmıştır.

Bununla birlikte karar uygulamaya geçirilememiş 1914’de Şarli halkı, belediye reisi ve eşrafın da katılımıyla Dâhiliye Nezâretil ve Şura-yı devlete 30 bin nüfuslu ve kendi iskelesi olan yerleşimin müstakil kaza yapılması veya Görele’ye bağlanmasını talep eden telgraflar çekilmiştir.

Buna karşılık Trabzon valisi Azmi, merkez kazadan 12 saat mesafede bulunan Şarlı’nın Vakfıkebir’e bağlanması konusunda ısrar etmiş, 2 Nisan 1916 tarihinde alınan karar Ağustos 1918’de Dâhiliye Nezâreti’ne tebliğ edilmiştir.

1914 yılında Şarl’ı ve Şalpazarı’nın ayrılarak iki ayrı bucak oluşturulduğu ve Şarlı’nın 1922’de “Akhisar adıyla yeniden bucak olarak yapılandırıldığı söylenmekteyse de iddiaları doğrulayan belgeler bulunmamaktadır.

Şarli’nın adı 1939 yılında Beşikdağı’na atfen Beşikdüzü olarak değiştirilmiştir. 1948’de Belediye teşkilatı kurulmuş, 7 Aralık 1953’de tam teşkilatlı bucak haline getirilmiş, 4 Temmuz 1987 de ise ilçe statüsü kazanmıştır.

Şarlı veya Şarlı Pazar, Osmanlı döneminde Vakfıkebir’in 1.5 mil batısında yer alan önemsiz bir liman yer olup, hafta pazarı Perşembe günleriydi. Kent adı Farsça kent anlamına gelen “şar” kelimesiyle ilişkili olup, eski yapı kalıntılarının bulunduğu yerlerde eski şehre atif yapılarak “Şarlı” adı konulmuş olmalıdır.

Beşikdüzü’nün eski adları Yavabolu-Yobol (Nefs-i Şarlı) Şarlı-Akhisar ve Beşikdüzü olarak günümüze gelmiştir. Beşikdüzü sırasıyla Tirebolu, 1486 yılında Akçaabat, 1894 yılında Görele’ye bağlanmış daha sonra uzunca süre Trabzon Valiliğine bağlı müstakil nahiye olarak kalmış. Beşikdüzü, 1834 yılında müstakil nahiye olmuş, 1916 yılında Vakfıkebir kazasına bağlanmıştır. Beşikdüzü ilçesi 1987 yılında ilçe statüsünü kavuşmuştur. Beşikdüzü’nün toplam nüfusu 2017 yılı verilerine göre 21.041’dir. Mahalle sayısı ise 34’tür.

Doğu Karadeniz sahil yerleşim alanı olarak Beşikdüzü ilçesi Yoroz Burnu’na 17 km,  Eynesil ilçesine 8 km, Tonya ilçesine 21 km, Şalpazarı ilçesine 17 km, Trabzon il merkezine 45 km. mesafededir.

COĞRAFİ YAPI

Beşikdüzü ilçesi Trabzon’un 45 km. batısındadır. Doğusunda Vakfıkebir, batısında Eynesil, güneyinde Şalpazarı ve Tonya ilçelerimizle kuzeyine boydan boya Karadeniz bulunmaktadır. Denize sıfır kodlu olan ilçenin 121 km 2 yerleşim alanı vardır. İlçemizin 34 mahallesi vardır. İlçe merkezi düz olup deniz seviyesi yüksekliğindedir. İç kesimleri oldukça engebeli ve meyilli bir araziye sahiptir. İlçenin yüzölçümü 121 km2’dir.

Tipik Karadeniz ikliminin hüküm sürdüğü ilçede, yazları serin, kışları ılıktır. Her mevsimde yağış görülür. En sıcak ay ortalaması 22 derece, en soğuk ay ortalaması 6 derecedir. Nem oranı % 60 – % 70 civarındadır. Önemli akarsuları Ağasar Deresi ve Kurbağlıdere’dir. Önemli yükseltileri ise Beşikdağ, İzmis, Kabalak ve  Yumru Tepeleri’dir.

Çevre ilçelerinin de yaralandığı Beşikdüzü Limanı doğal bir liman niteliğindedir.